مدیریت منابع آب و توسعه پایدار، مطالعه موردی: دشت رفسنجان

نویسندگان

  • سید مصطفی مرتضوی دانشجوی دکترای آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ساری، ساری
  • فرشته غفاری موفق دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد
  • کریم سلیمانی عضو هیئت علمی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ساری، ساری
چکیده مقاله:

برداشت از منابع آبهای زیرزمینی دشت رفسنجان در سال 1353 حدود 450 میلیون متر مکعب گزارش شد. با توجه به محاسبات هیدرولوژیکی در این سال، حدود 98 میلیون متر مکعب از ظرفیت مجاز سفره، اضافه برداشت شده است. لذا بهره‌برداری بیشتر از منابع آبهای زیرزمینی منطقه رفسنجان از سال 1353 ممنوع اعلام گردید. براساس آمار مربوط به سال 1382 آب منطقه‌ای، میزان استحصال آب در این منطقه حدود 750 میلیون مترمکعب بوده و سالیانه حدود250 میلیون مترمکعب اضافه برداشت صورت گرفته است. این به آن معنی است که میزان اضافه برداشت سالیانه، از ذخیره آب زیرزمینی برداشت می‌شود. اضافه برداشت مزبور که سطح آب زیرزمینی را سالانه بیش از 80 سانتی‌متر پایین می‌برد، عامل اصلی نشست خاک، از بین رفتن اراضی مزروعی و خرابی مناطق مسکونی است. پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی موجب کاهش کیفیت آب استحصال شده می‌گردد که شامل بالا رفتن بسیار زیاد و بیش از استاندارد EC آب است. در دشت رفسنجان، خالی شدن سفره‌های زیرزمینی و نشست زمین به‌دلیل تفاوت لایه‌های زمین‌شناسی منطقه به‌صورت یکنواخت اتفاق نمی‌افتد و باعث بازشدگی‌های زمین به‌طور افقی و عمودی می‌شود. این پدیده زمانی که با حرکات تکتونیکی زمین نیز همراه می‌شود، فاجعه‌ای را برای این منطقه گوشزد می‌نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و پیامدهای آن (مطالعه موردی: دشت رفسنجان)

افزایش جمعیت و توسعه اقتصادی، اجتماعی کشور در دو دهه گذشته، افزایش مداوم تقاضای آب برای مصرف کنندگان مختلف آب را به همراه داشته و موجب گردیدهکه بعضی از آبخوانهای مهم کشور با افت شدید سطح آب زیرزمینی مواجه شوند. به همین لحاظ، ادامه روند فزاینده افت منجر به پیدایش شرایط بحرانی در برخی از آبخوان‌ها شده است. در چنین شرایطی بهره‌برداری بهینه‌ از آبخوان‌ها و فراتر از...

متن کامل

مدیریت بهره وری پایدار از منابع آب زیرزمینی دشت مه‌ولات

هدف از انجام این تحقیق بررسی وضعیت بهره­برداری از منابع آب زیرزمینی، بررسی وضعیت کمی و کیفی این منابع و ارائه­ی راهکارهای اجرایی برای بهره­وری پایدار از منابع آب زیرزمینی بوده است. نتایج این تحقیق نشان دادند که سطح آب زیرزمینی در دشت مه ولات از سال آبی 74-73 تا 87-86 (در یک دوره­ی 14 ساله)، بطور متوسط سالانه 35/1 متر افت داشته است. تخلیه­ی کل سالانه آب زیرزمینی از چاهها و کاریزها 254 میلیون متر...

متن کامل

کاربرد برنامه‌ریزی مصالحه‌ای در مدیریت منابع کمیاب: مطالعه موردی منابع آب زیر زمینی در شهرستان رفسنجان

This study shows how multiobjective programming, compromise programming and filtering techniques could be used to manage scarce resources. Data were collected from a sample of 109 Rafsanjan pistachio producers. The aim of the program was to make a compromise between the objectives of profit maximization, the maximization of the area under pistachio gardens and also maximization of the groundwat...

متن کامل

کاربرد برنامه‌ریزی مصالحه‌ای در مدیریت منابع کمیاب: مطالعه موردی منابع آب زیر زمینی در شهرستان رفسنجان

This study shows how multiobjective programming, compromise programming and filtering techniques could be used to manage scarce resources. Data were collected from a sample of 109 Rafsanjan pistachio producers. The aim of the program was to make a compromise between the objectives of profit maximization, the maximization of the area under pistachio gardens and also maximization of the groundwat...

متن کامل

الگوی بهینه و پایدار مصرف منابع آب در بخش کشاورزی (مطالعه موردی: دشت کبودرآهنگ همدان)

نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که مشکل کم‌آبی همواره درکشور ایران وجود داشته و این مسئله مربوط به نسل یا دوره‌ای خاص نمی‌باشد. لذا، توجه به مصرف بهینه از منابع و حرکت در راستای بهره‌برداری پایدار از منابع موجود، ضروری است. در این تحقیق تاثیرات دو هدف تامین پایداری مصرف منابع آب و بهینه سازی مصرف بین دوره‌ای این منبع بر الگوی کشت زارعین با استفاده از یک الگوی برنامه‌ریزی ریاضی چند دوره ای برای 5 دور...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 2

صفحات  126- 131

تاریخ انتشار 2011-07-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023